Misschien is het tijd om die geschiedenislessen van vroeger weer op te frissen? Gerardus Mercator, geboren als Gerard De Kremer in Rupelmonde, kwam ter wereld in het begin van de 16de eeuw, toen de grote wereld nog grotendeels onbekend was.

Als begenadigd cartograaf, instrumentenmaker en graveur bracht Mercator al snel orde in de chaotische wirwar van landen, windrichtingen en continenten. De hoekgetrouwe kaartprojectie die hij ontwikkelde, staat tegenwoordig bekend als de Mercatorprojectie. Tot op heden zorgt deze methode ervoor dat je GPS je op de juiste bestemming brengt.

In 2025 wordt Gerard Mercator als Vlaamse Meester internationaal gepromoot. Daarom is het Mercatormuseum momenteel gesloten voor een grondige vernieuwing, met de heropening gepland in 2025.

Kleine productiecapaciteit, grote impact

Hoewel Mercator beroemd is om zijn kaarten, produceerde hij er zelf niet zo veel. Hij maakte een vijftal wandkaarten, enkele globes en een onvoltooide kosmografie – dat was het wel. Toch legde hij de basis voor bijna alle kaartmakers in onze contreien en wereldwijd. In de 19de eeuw werd hij zelfs opgenomen in het pantheon van grote geleerden. Dat is toch indrukwekkend?

Het is dan ook geen verrassing dat deze legendarische figuur nog steeds een prominente rol speelt in zijn geboortestreek. Het Mercatormuseum in Sint-Niklaas is een waar walhalla voor liefhebbers van geschiedenis en cartografie. Ook buiten het museum zijn er tal van activiteiten die geïnspireerd zijn op dit icoon.

Mercatormuseum: cartografie op z’n best

Begin je bezoek met een rondgang door het Mercatormuseum, waar je meer leert over het fascinerende leven van Gerardus Mercator. Hier kun je zijn tastbare werken bewonderen: de aardglobe die hij in 1541 bouwde, de hemelglobe uit 1551 en een verzameling atlassen. Wist je dat Mercator het concept en de naam "atlas" heeft bedacht? Vergeet niet de Ptolamaeus-editie uit 1584 te bekijken, een pareltje in zijn soort.

Beleef Mercator – analoog en digitaal

Raak je tussen al die historische artefacten de weg kwijt? Geen zorgen, je kunt altijd terugkeren naar je vertrouwde digitale wereld met een virtuele tour. Het museum maakt volop gebruik van digitale middelen met levensgrote aanraakschermen, boeiende documentaires en indrukwekkende projecties die het verhaal tot leven brengen.

Maar het Mercatormuseum biedt meer dan alleen feitjes over Mercator. Het geeft een chronologisch overzicht van cartografie als discipline, en Mercator speelt daarin een onmiskenbare hoofdrol. Een rol die niet altijd gemakkelijk was.

Een tragische wending

In de 16de eeuw was kritisch denken nog niet zo gebruikelijk, en Mercator raakte al snel in de problemen door zijn wetenschappelijke inzichten. Toen hij zijn werk en analyses publiceerde, werd hij bestempeld als ketter.

De kerkelijke autoriteiten hadden weinig waardering voor menselijk vernuft. Mercator belandde in de kerker van De Graventoren, die vandaag de dag nog steeds bestaat. Je kunt deze toren bezoeken als aanvulling op de verhalen uit het museum.

In 2012 werd Mercator een jaar lang geëerd tijdens het toepasselijk genaamde Mercatorjaar. Een blijvend resultaat van die periode is de geocoaching-wandeling "Mercator 2012", waarbij je met een GPS op pad gaat om Sint-Niklaas als een volleerde cartograaf te ontdekken. Onderweg leer je alles over Mercator, zijn werk en zijn leven.

Sorry, het was de schuld van de GPS!

Als je GPS je per ongeluk langs enkele leuke horecazaakjes leidt, is dat mooi meegenomen, toch? Zoek bijvoorbeeld de coördinaten van Marcel, een gezellige ontbijt- en lunchplek in het hart van Sint-Niklaas.

Van slaatjes boordevol groenten en moeilijk uit te spreken ingrediënten tot dikke, vers belegde boterhammen met de lekkerste groenten en vinaigrettes… Van het eten dat hier wordt geserveerd, word je instant gelukkig. En ook gezond, want de menukaart staat vol verse lekkernijen – met een paar zoete zondes erachteraan, natuurlijk.

Goed geluncht of ontbeten? Dan is het tijd om de balans tussen verantwoord en zoet weer te herstellen. Ga naar de Ankerstraat in Sint-Niklaas, waar je een uniek winkeltje vindt met de lekkerste ijstaarten in de meest verrassende vormen en maten. Vers bereid door de ijsmeester van het huis.

Cremerie François is simpelweg hemels. Je wordt verrast door originele smaken en creaties die je mond doen openvallen – en dat valt goed mee, want je kunt er meteen een lepeltje ijs in steken.